Michael Porter ontwikkelde het vijfkrachtenmodel, om het winstpotentieël van een markt te kunnen bepalen. Volgens hem zijn er vijf krachten die bepalen hoe groot dat winstpotentieël bepalen. Hoe sterk deze vijf krachten zijn kan per bedrijf sterk verschillen. Deze krachten zijn zowel afhankelijk van interne als externe factoren. Het vijfkrachtenmodel van Porter ziet er als volgt uit:
De macht van leveranciers
Leveranciers kunnen een bepaalde macht uitoefenen op een bedrijf. Bedrijven zijn altijd afhankelijk van hun leveranciers, waardoor deze leveranciers soms in een machtspositie komen te staan. Ze kunnen prijzen verhogen of bijvoorbeeld kwaliteit verlagen, zonder dat het bedrijf waar zij aan leveren daar iets over te zeggen hebben. Natuurlijk is de hoeveelheid macht die leveranciers hebben wel van een aantal zaken afhankelijk. Wanneer er bijvoorbeeld nog veel andere leveranciers zijn waar een bedrijf naar over kan stappen, is de macht van leveranciers veel kleiner dan wanneer zij een van de weinigen zouden zijn die deze dienst aan konden bieden. Zo zijn er nog een aantal andere factoren waar deze hoeveelheid macht van afhankelijk kan zijn.
De macht van potentiële toetreders
Het is natuurlijk altijd mogelijk dat er zich nieuwe bedrijven vestigen binnen dezelfde markt, die ook graag een marktaandeel willen veroveren. Dit kan ervoor zorgen dat de opbrengsten en winst van andere bedrijven minder wordt. Wel zijn er vaak barrières die het toetreden tot een markt niet altijd even makkelijk maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan productdifferentiatie, sommige klanten zullen erg gehecht zijn aan het bedrijf waar zij nu producten of diensten van afnemen. Dit soort loyale klanten zijn moeilijk weg te halen bij hun huidige bedrijf. Ook zouden overstapkosten een rol kunnen spelen, of zou de overheid bijvoorbeeld de intrede op een markt kunnen dwarsbomen.
De macht van afnemers
De macht van afnemers is ook een erg belangrijke. Zonder afnemers draait een bedrijf geen omzet en maakt het dus al helemaal geen winst. Afnemers zijn mensen of organisaties die je als bedrijf graag tevreden wilt houden. Wanneer deze afnemers concurrenten tegen elkaar uit kunnen spelen, kunnen ze macht uitoefenen. Ook dit is van bepaalde factoren afhankelijk, bijvoorbeeld van het belang van het product voor de afnemer, de winsten van de afnemers en -een hele belangrijke- de mate waarin de afnemer op de hoogte is van de stand van zaken binnen de betreffende markt of bedrijfstak.
De macht van substituten
Een substituut is een product dat een ander product volledig of voor een groot deel kan vervangen. Wanneer dergelijke nieuwe producten op de markt worden gebracht, die een product kunnen vervangen dat jij als bedrijf verkoopt, zou dit de verkoop van jouw product negatief kunnen beïnvloeden of zelfs tot een einde doen laten komen.
Als uiteindelijk een inschatting is gemaakt van de mate waarin deze vier bovengenoemde factoren macht hebben, kan er een concurrentiestrategie geformuleerd worden. Door in te spelen op deze vier factoren, kan een bedrijf zo goed mogelijk proberen te voorkomen dat er macht uitgeoefend kan worden door externe factoren of partijen. De concurrentiestrategie zorgt ervoor dat een bedrijf zicht houdt op deze factoren en ze -als het goed is- de kop kan blijven drukken.
Hey Renee,
Heb net je blog gelezen over het 5 krachtenmodel van Porter en ik mis daarin nog de macht van de interne concurrentie binnen de markt. Heb je deze bewust weggelaten, zo ja waarom?